Fen Bilgisi

Boşaltım sistemi nedir? Görevleri nelerdir?

Boşaltım sistemi nedir? Görevleri nelerdir?

Boşaltım Sistemi Nedir?: Vücuttaki fazla suyun ve suda erimiş halde zararlı ya da gereğinden fazla bulunan maddelerin hücrelerden ve vücut sıvısından uzaklaştırılması olayına boşaltım adı verilir. Vücuttaki zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması için bir çok sistem birlikte çalışır. Bu sistemlerden birisi de boşaltım olayını gerçekleştiren boşaltım sistemidir.

Boşaltım sisteminin görevleri nelerdir?

  • Hücrede metabolizma sonucu oluşan artık maddelerin kandan süzülerek dışarıya atılmasını sağlar.
  • Kanın asitlik-bazlık dengesini ( pH ) sağlar.
  • Kanda ve vücut sıvısında bulunan su-tuz dengesini sağlamak, bu sayede hücrelerle çevre arasında uygun bir ortam oluşturmak.
  • Böbrek üstü bezlerinden salgılanan hormonlarla kan ve hücredeki metabolik faaliyetleri düzenlemek.

Boşaltım sistemi organları nelerdir?

Vücudumuz enerji sağlaması için günlük olarak besinlere ihtiyaç duyar. Bunlardan faydalanıp ve fazlalıkları dışarı atması için boşaltım sistemindeki organları harekete geçirerek görevlerini yapmalarını sağlar. Boşaltım sistemimizde yer alan organlar ise böbrek, karaciğer, nefron, üreter, idrar kesesi, üretra, anüs gibi organlarımız bulunup görevleri üstlenirler.

  • İdrar Kesesi: gelen atıkları hazırlayarak buradan dışarıya atmak için görev alır depo gibi olup biriktirerek atar 3. sınıf organdır.
  • İdrar borusu (üreter): ile böbreklerden gelen idrarın vücutta toplandığı yerdir. İdrar torbası kuvvetli kaslardan yapılmıştır ve gerektiğinde genişleyerek idrarı bir süre depolar. İdrar torbasında depolanan idrar, buraya bağlı olan idrar yolundan (üretradan) ile vücut dışına atılır.
  • Böbrek: Boşaltımın başladığı yapıdır, kan ilk böbreklere gelir ve böbreklerde kan süzülür, böylece kandaki atık maddeler uzaklaştırılmış olur. Kanın süzülmesi sonucunda ise idrar oluşmuş olur, yani idrar burada oluşur. Böbrekler nefron denilen yapılardan oluşur, milyonlarca nefron bir araya gelerek böbreği oluşturur.
  • Akciğerler: Kanda bulunan karbondioksit ve suyu solunumla dışarı vermektir.
  • Deri: Terlemeyi sağlamaktır. Terin içinde su, tuz ve bazı atık maddeler bulunur. İnsan Ter Bezi vücudunda yüz, ayak ve elerde yoğunluklu olmak üzere 2 – 5 milyon arası ter bezi bulunur.
  • Karaciğer: Kanda bulunan zararlı maddeleri süzerek zararsız olanları böbreğe yollar.
  • Kalın Bağırsak: Sindirim sonrası kalıntıların dışkı şeklinde atılmasını sağlar. Dışkının içeriği besin atıkları, su ve safra sıvısıdır.

Boşaltım sistemi hastalıkları nelerdir?
Boşaltım sistemi hastalıkları, bu sistemde görevi olan organların görevini icra edememesinden kaynaklanır. Boşaltım sistemi hastalıklarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

  • Böbrek İltihabı; tıp dilinde adı nefrit olarak da bilinen bu hastalığın akut ve kronik nefrit olmak üzere 2 türü mevcuttur. Akut nefrit böbrek iltihabının ilk yaşandığı zamanlarda gözlemlenir ve kendisini böbrek ağrısı, idrar sırasında yanma şeklinde belli eder. Kronik nefrit ise akut nefritin ilerlemiş halidir. Akut nefritin tedavi edilmemesi sonucunda oluşur ve böbrek kaybına sebebiyet verecek kadar tehlikeli bir durumdur.
  • Böbrek Yetmezliği; bu hastalık türünde böbrekler görevini icra etmez veya kısmen icra eder. Bu hastalık kendini idrar sırasında gelen kanla birlikte gösterir. Hastalığın tedavisinde diyaliz makinesi kullanılabilir veya böbrek nakli gerekebilir.
  • Böbrek taşı; idrar yollarının iltihaplanarak tıkanması sonucu kandaki atık maddeler böbrek kanalında kalır ve zamanla böbrek taşlarını oluşturur. Böbrek bölgesinde özellikle idrar çıkarma sırasında kronik ağrılar şeklinde kendini belli eder. Tıpta böbrek taşı çözümü bir hayli gelişmiştir. Günümüzde lazer ışınları ile böbrek taşı kırma operasyonları gerçekleştirilmekte ve kısa sürede hastalık yenilebilmektedir.
  • Mesane iltihabı; özellikle ayak ve karın bölgesinin üşütülmesi ile meydana gelen bu hastalık, mesane bölgesinde bakteri üremeleri sonucu kendisini gösterir ve idrar çıkışını zorlaştırır. İşeme ardından kramplı ağrılar yaşanması muhtemeldir. Bol miktarda sıvı tüketmek ve antibiyotik kullanmak hastalığın tedavisi için uygulanmalıdır.
  • Albümin; vücutta genel olarak basınç düzenleyerek, kılcal damarlara madde taşınmasını sağlayan bir proteindir. Böbrek kanalında bulunan kapsüller görevini tam gerçekleştiremezse, albümin böbrek kanlından geçerek idrarla dışarı atılır ki bu durumda vücutta albümin eksikliği görülür.
  • Üremi; böbreğin ayırma kanallarının görevini icra edememesi sonucunda ortaya çıkan bir boşaltım sistemi hastalığıdır. Bu durum kanda bulunan üre miktarını artırır.

Boşaltım sistemi hastalıklarının genel belirtileri

  •  Sık idrar ihtiyacı yaşama,
  •  Aşırı terleme ve ateş yükselmesi,
  •  Yorgunluk,
  •  Mide bulantıları ve kusma,
  •  İdrar sırasında kan gelmesi,
  •  Böbrek ve mesane ağrıları.

Boşaltım sistemi hastalıklarından korunma

  1. Yeterli miktarda sıvı alınmalıdır (Böbreklerin rahat çalışması için bol sıvıya ihtiyacı vardır Alınan sıvı miktarı sıcak ve kuru havalarda arttırılmalıdır Günlük en az 2 litre su alınmalıdır)
  2. İdrar uzun süre tutulmamalıdır (Böbrek taşları oluşabilir)
  3.  Böbrekler ve idrar yolları soğuktan korunmalıdır (Böbrek sağlığı için)
  4.  Aşırı acı ve baharatlı yiyecekler yenilmemelidir
  5.  Düzenli banyo yapılmalıdır (Derideki gözeneklerin açılması için)
  6.  İçilen su ve yenilen besinler temiz olmalıdır
  7. Böbrek iltihabı rahatsızlıklarında tedavi yarıda kesilmemeli ve ilaçlar zamanında alınmalıdır
  8.  Diş çürükleri ve boğaz iltihabı hemen tedavi ettirilmelidir (Çürük veya iltihaba yol açan mikroorganizmalar, kalıcı böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir)
  9. Kişisel temizliğe dikkat edilmelidir

Arkadaşlarınla paylaşır mısın?

Boşaltım sistemi nedir? Görevleri nelerdir? hakkındaki aklınıza takılan soruları aşağıdan öğretmen ve öğrencilere sorabilir, Boşaltım sistemi nedir? Görevleri nelerdir? için bilgi alabilirsiniz..

Boşaltım sistemi nedir? Görevleri nelerdir? Hakkında 5 yorum:

Reply To Taha Ediz Kalkan Yanıtlamaktan Vazgeç!

css.php