Preveze Deniz Savaşı, Türk tarihindeki en büyük deniz zaferidir. Ayrıca Dünya tarihinde de sayılı deniz savaşlarından biridir. Preveze deniz savaşı, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunan denizinin Preveze açıklarında yapılmıştır. Preveze deniz savaşı, Barbaros Hayrettin Paşa komutasında yapılmıştır ve bu büyük deniz zaferi Andrea Doria komutasındaki haçlı donanmasının Preveze kalesi önünde Türkler tarafından büyük bir hezimete uğratılmasıyla son bulmuştur. Preveze deniz savaşının sonunda Akdeniz’de Osmanlı Devleti hakimiyeti kesinleşmiştir.
Bu Dersin Konuları
Preveze Deniz Savaşının Nedenleri
- Korfo Adasının Osmanlılar tarafından kuşatılması.
- Avrupa’daki soyluların toprak sahibi olmak istemeleri
- Alman imparatoru Şarlkenin ve Venediklilerin Osmanlıların Akdenizdeki üstünlüğüne son vermek istemesi.
- Osmanlı Devleti Ege Denizi’ni tamamen kontrol altında tutmak istemesi.
- Hristiyanların Müslümanlardan Kudüs’ü geri almak istemesi
- Din adamlarının ve Papa’nın nüfuz artırmak istemesi
- Avrupalıların Akdeniz’de başarı elde etmek istemesi sebebi ile Osmanlı Devleti’nin ilerlemesini durdurmak istemesi
- Haçlı donanmasının ortaya çıkarak Osmanlı Devletine yönelmiş olması
- Din adamlarının büyük etkisi ile Hristiyanlara karşı bir koyu fanatizm oluşturması
- Bizans’ın Türkler karşısında zor durumda kalması ile Avrupa’dan yardım talep etmesi
- İslam dünyasının zenginliğinin karşısında Avrupa’nın fakirliği
- Osmanlı Devleti’nin Avusturya ile olan mücadelesinden faydalanılmak istenmesi
Preveze Deniz Savaşının Sonuçları
- Akdeniz bir Türk gölü haline gelmiştir.
- Akdeniz tamamen Osmanlı Devleti egemenliği altına girmiştir. Suriye ve Mısır deniz yolarının güvenliği sağlanmıştır.
- Venedik, Mora ve Dalmaçya kıyılarındaki bazı kaleler Osmanlı Devleti’ne bırakılmıştır.
- Venedik, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ödemek zorunda kalmıştır.
- 16’ncı yüzyılın sonlarına kadar Osmanlı donanması Akdeniz’deki en güçlü donanma haline gelmiştir.
- Günümüzde Preveze deniz zaferinin yıl dönümü olan 28 Eylül günü her yıl Türk Denizcilik Günü olarak kutlanmaktadır.
Barbaros Hayreddin Paşa
Preveze Deniz Savaşının Önemi
Preveze deniz zaferinden sonra Akdeniz Türk gölü olmuştur. Osmanlı leventlerine denizler dar gelmiştir ve okyanuslara açılmaya başlamışlardır. Avrupa krallarının oluşturduğu deniz korsanlığı engellenmeye başlandı ve deniz seyahati, deniz ticareti ve sahildeki halkı emniyet ve huzur açısından güvene alındı. Kuzey Afrika’da bulunan İslam devletleri, Avrupa devletlerinin tehlikelerinden koruma altına alındı. Hac yolu koruma altına alındı ve hacılar güvenli bir şekilde hac yapmaya başladılar.
Preveze Deniz Savaşı Özeti
Kutsal ittifakın Osmanlı’ya karşı birleşmesi sonucunda Barbaros Hayrettin Paşa’ya Kanuni Sultan Süleyman tarafından Kaptan-ı Derya unvanı verilmiştir. Bunun sonrasında çalışmalara başlamış olan Barbaros Hayrettin Paşa tersanelerde çok sayıda gemiler geliştirmiştir. Bununla beraber denizcilerin de yetişmesi sağlanmıştır.
Barbaros Hayrettin Paşa çok kısa bir zaman içerisinde Tunus’u fethetmiştir. Kısa süre içerisinde İtalya’ya dayanmış olması ile de batı dünyasındaki endişeler oldukça artmıştır. Yapılan bu kutsal ittifak ile Osmanlı Devleti’ne karşı bir donanma oluşturulmuştur. Bu donanmanın başına ise Avrupa’nın en başarılı denizcisi getirilmiştir. Barbaros Hayrettin Paşa sonrasında Preveze’ye doğru hareket etmiştir.
Barbaros Hayrettin Paşa donanması bu sıralarda savunma mı yoksa taarruz mu yapacağına tam olarak karar verememiştir. Barbaros Hayrettin Paşa rüyasında görmüş olduğu savaş stratejisini uygulayarak Osmanlı donanmasının gemilerini körfezden çıkartmıştır. Türk donanması arka taraftan hilal biçiminde haçlı donanmasını çevreleyerek hareketsiz kalmaları sağlanmıştır. Başlayan top atışlarının Osmanlı gemilerine isabet etmemesi ile Osmanlı donanması büyük bir top atışı ile Haçlı donanmasındaki gemileri bir bir batırmıştır.
Haçlı donanmasından toplamda 60 kanyon bu top atışlarının sayesinde batmıştır. Haçlı ordusuna daha fazla ilerlemek isteyen Osmanlı ordusu çok büyük bir hücum ile kalyonları yararak daha da ilerlemişlerdir. Haçlı donanmasının giderek büyük kayıplar vermesi ile üç taraftan da aynı anda gelen top atışları ile Haçlı donanmasının bütün gemileri geri çekilmeye mecbur bırakılmıştır. Bu şekilde Preveze savaşı Osmanlı İmparatorluğunun zaferi ile sonuçlanmıştır.
